,,Earst neitinke foardat jo wat sizze”

URETERP – Volgende week maandag, aan het eind van de maandelijkse raadsvergadering, neemt Jan Boonstra afscheid als raadslid. Tijd voor een paar beschouwingen over het politieke bedrijf. Bescheiden over zijn eigen rol en verdiensten. Er voor wakend andere mensen te beschadigen. Maar toch met een aantal opmerkingen waar anderen wat aan kunnen hebben.

Arend Waninge (De Woudklank)

Afgelopen zaterdagochtend vroeg. Boonstra is bezig de melkstal schoon te spuiten wanneer plots een bezoeker opduikt. ,,Ik hie al efkes wat sein,” zei de gast. ,,Mar jo wiene sa drok dwaande. De gedachten by de polityk tink.’’ De boerderij en de politiek. Het zijn twee belangrijke onderdelen van het leven van Jan Boonstra (65) uit Ureterp. Hij is druk bezig op beide terreinen een stap terug te doen. Vorig jaar al maakte hij met zijn vrouw op de boerderij plaats voor een zoon met zijn gezin. Volgende week maandagavond neemt Boonstra afscheid van de gemeentepolitiek. Na een raadslidmaatschap van 23 jaar is het wel genoeg. Een ingrijpend besluit. ,,At jo dik tweintich jier yn de polityk sitte, is it in diel fan dyn libben wurden. Dat kin net oars. Dat ik ha der ek wol efkes oer dien om ta sa’n beslút te kommen.”

De nestor

Met het vertrek van Boonstra neemt de Opsterlandse raad afscheid van haar nestor. Een gerespecteerde nestor. Een raadslid dat nadenkt voor hij het woord neemt en daardoor ook vaak rake opmerkingen maakt. Bijdragen waar iedereen altijd met belangstelling naar luistert. ,,Ik hoech net wat te sizzen om it sizzen allinich. It moat al wat ynhâld ha. Dat past miskyn net altyd bij de polityk fan hjoed de dei. Der wurdt ferwachte dat jo altyd jo antwurd klear ha.” Op de vraag of jongere politici daar eens een voorbeeld aan moeten nemen, blijft het even stil. ,,Ja, der binne der wol by dy’t better earst ris oant tsien telle kinne foar’t se wat sizze.” Jan Boonstra noemt geen namen. Het ligt niet in zijn aard om andere mensen de mantel uit te vegen. Net zo min als het ook niet in zijn aard ligt met trots te vertellen over zaken die hij tijdens zijn raadslidmaatschap heeft bereikt. Voorbeelden blijven uit. ,,Ik ha mei oaren bydroegen ta it wolwêzen fan de minsken yn Opsterlân. Dat fyn ik al moai genôch.”

Een opdracht

In het voorjaar van 1982 werd Boonstra gekozen in de raad van Opsterland. Toen nog voor het GPV. ,,Ik hie net safolle polityke ambysjes, mar it bestjoer die in berop op my en doe ha ik it dien. Ik ha it as in opdracht sjoen.” Twaalf jaar lang zat Boonstra alleen in de raad. Bij de verkiezingen van 1994 kreeg het GPV in zetel extra. Daar was Boonstra blij mee. ,,It makket in soad ferskil at jo allinnich of mei syn beiden binne. Allinnich ha jo in soad wurk.” Groot was de teleurstelling dan ook dat vier jaar later de tweede zetel weer verloren ging. ,,Wy kamen mar 6 of 7 stimmen te koart. Dat wie botte sneu.” Hij weet het niet zeker, maar Boonstra schat in dat het wel eens te maken kon hebben met een stemadvies van de RPF, de partij waarmee het GPV later zou opgaan in de ChristenUnie. De RPF was in Opsterland niet goed georganiseerd. ,,Foar de ferkiezingen kamen der wol ris wat minsken fan beide kanten by elkoar, mar in listferbining kaam yn Opsterlân net fan de grûn.” In 1994 was er wel een stemadvies om op het GPV te stemmen, vier jaar later niet. ,,Miskyn hat dat it ferskil west. It docht der ek net safolle mear ta.” Bij de laatste verkiezingen, toen de ChristenUnie eenmaal een feit was, kwamen de twee zetels weer terug. Nu neemt Boonstra met een tevreden gevoel afscheid. De opvolging is geregeld en ook verder zijn er voldoende mensen binnen de partij actief. ,,Dat hat wol ris oars west. Ik bin ek wol ris troch gien omdat der net ien oars wie.”

Goed luisteren

Boonstra heeft altijd geprobeerd vanuit zijn christelijke achtergrond politiek te bedrijven. ,,Prinsipes binne goed, mar komme pas boppe at it ek echt ergens oer giet. Oer in skeve stoeptegel is elts it wol iens. Dêr hoege jo gjin prinsipjele diskusje oer. Elts wol dat dy tegel der rjocht yn leit.” In het verleden waren de principiële discussies er wel. Hij denkt met genoegen terug aan de mondelinge strijd die hij jaren terug bijvoorbeeld regelmatig met Jan Frieswijk (PvdA) aanging. Veel onderwerpen waar principes een rol spelen staan er nu echter niet meer op de gemeentelijke politieke agenda. Maar toen de huidige raad discussieerde over de sluitingstijden van de horeca en over de waarden en normen, kwam de ChristenUnie duidelijk met haar eigen geluid. ,,Dêr wurdt ek altyd wol mei respekt nei lústere,” vindt Boonstra. ,,It is ek mar krekt hoe’t jo dat bringe. Dogge je dat suver en litte jo sjen dêr yn jo eigen libben achter te stean, dan respektearret men dat wol.” Boonstra komt daarmee op een belangrijk uitgangspunt in zijn politiek handelen: luisteren naar anderen. ,,Ik sil nea fan te foaren sizze dat it ferhaal fan in oar wol neat wêze sil, omdat it fan party X komt. Miskyn ha sy der wol fan in oare kant nei sjoen as wy. Ik sil ek net gau mei de finger nei in oar wize.”

Dat luisteren naar anderen mist Boonstra nog wel eens in de huidige politiek. Vroeger was de raad meer op zoek naar onderlinge overeenstemming. Nu is de raad veel kritischer en individueler ingesteld. ,,Minsken wolle harren mear profilearje. Sa is de maatskippy fan hjoed ek. Ik wit net at dat altyd better is. As riedslid moatte jo wat dwaan foar de maatskippy en net om josels te profilearjen.” Boonsta ziet de oorzaak hiervan mede in de roep en de druk vanuit de bevolking om zaken voor elkaar te maken. ,,De boarger ferwachtet in soad fan de polityk. Dat mei ek. Dat hâldt lykwols net yn dat de ried alles wat frege wurd wier meitsje kin.”

Keuzes maken. Daar gaat het om. Boonstra wil graag zaken tegen elkaar afwegen. En dan krijgt de vragende burger niet altijd gelijk. Vooruit dan, één voorbeeldje wil hij wel noemen. ,,It is moai at jo in doarp mear jild jaan kinne foar in doarpshûs dan de bedoeling wie. Mar ik wol yn de gemeente mear saken foar elkoar meitsje en dan gean ik dêr net sa mar yn mei.” Boonstra benadrukt dat het ook helemaal geen probleem is om burgers uit te leggen waarom niet ieders wensen vervuld kunnen worden. ,,At jo earlike argumenten brûke, hat de boarger dêr best begrip foar.” Hij vindt het dan ook een gruwel dat politici allerlei verwachtingen wekken die ze later niet waar kunnen maken. ,,Foaral yn ferkiezingstiid ha guon partijen dêr in hantsje fan. Dan is it ek net frjemd dat minsken minder fertrouwen yn de polityk krije.”

Boonstra vraagt zich zelf hardop af of hij na volgende week ook in een gat gaat vallen. Veel hobby’s buiten de politiek en de boerderij heeft hij niet. ,,Mar dat sjogge we dan wol. Miskyn komt der noch wol wer wat oars op my ôf.”